Panel „Ewaluacja w kulturze” wybrany oprócz kilku innych paneli w stosunkowo nowych obszarach praktykowania badań ewaluacyjnych w polskiej rzeczywistości społecznej ukazać miał ich złożoność i społeczną odpowiedzialność w warunkach, w których nie możemy strategii ewaluacyjnych sprowadzić do technik pomiaru społecznego.
Podmiotowość aktorów zaangażowanych w działania kulturotwórcze stanowi szczególne wyzwanie w technokratycznych modelach ewaluacji nastawionej na funkcjonalne wkomponowanie w sterowane procesy makrospołeczne oraz ich lokalne korelaty. Główny gość panelu, prof. Dariusz Wadowski z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego wskazał na wielkie zadanie społecznej strategii badań ewaluacyjnych jakim jest otwarcie na potrzeby, postawy ale i oczekiwania środowisk, których działania poddawane są ewaluacji. Podkreślił, iż jest to bardzo zaniedbany wymóg ewaluacji demokratycznej i dialogicznej, która powinna służyć wzmocnieniu stopnia podmiotowości, samodzielności i kreatywności osób i zespołów realizujących ewaluowane przedsięwzięcia. Sfera kultury jest w szczególny sposób zagrożona gdy realizowane w tym obszarze badania nie mają charakteru animacyjnego, gdy przedmiotowo traktują swoje zadania. Dlatego wsparcie ze strony rozwojowo pojmowanej ewaluacji jest wyjątkowo istotnym elementem jej zarządzania, ale także stymulowania najcenniejszych potencjałów.
Dyskusja potwierdziła istniejące już w środowisku PTE przekonanie, iż istniejące w obszarze kultury badania ewaluacyjne nie mają w istocie żadnej polityki koordynującej, realizowane są w sposób przypadkowy, zależny od partykularnych uwarunkować konkretnych działań, nie istnieje także żaden system wspierania rozwojowo pojętej ewaluacji, zarówno poprzez szkolenia, edukację, jak i koordynację. Dyskutanci podkreślali, iż ewaluacja w sferze kultury nie może wyczerpywać swojej misji poprzez promocję zasad przedsiębiorczości, komercjalizacji oraz eksponowanie ducha biznesu jako społecznej aksjologii działań ewaluacyjnych. Niska wiedza na temat możliwych funkcji badań ewaluacyjnych na poziomie samorządów, dyrekcji placówek kultury, a nawet środowisk kulturotwórczych i opiniotwórczych jest czynnikiem hamującym rozwój społecznej racjonalności ewaluacji, jak również inicjatyw jej twórczego zastosowania.
Jako zadanie dla najbliższych działań PTE określono próbę zaangażowania w animowanie i wspieranie rozwojowej funkcji ewaluacji w pracy ośrodków decydenckich, samorządowych i pozarządowych, w tym próbę koordynacji działań promocyjnych na poziomie centralnym i wypracowanie swoistej polityki ewaluacyjnej w sektorach kreatywnych. Jeśli bowiem zmierzać mamy w kierunku tzw. społeczeństw konceptualnych, to nie tylko sfera optymalizacji ekonomii i sfery zarządzania, ale także wartościowania obszaru potencjałów społecznych, kultury symbolicznej i aksjologicznej tożsamości życia duchowego wspólnot społecznych jest koniecznym warunkiem ich rozwoju. W obecnej sytuacji działania na rzecz wspomnianej polityki i sposobu realizacji działań ewaluacyjnych jako elementów zmiany społecznej nie posiadają wyodrębnionego centrum animacji i zadanie takie jawi się jako palące. Dyskutanci wskazywali konkretne instytucje jakie mogłyby podjąć się tego zadania. W tym celu działania PTE skierowane być muszą na urealnienie tego typu koordynacji, jak również na systematyczną edukację w zakresie ewaluacji rozwojowej poprzez współpracę z centralnymi, ale także regionalnymi ośrodkami ewaluacji, ośrodkami akademickimi oraz placówkami kultury.
Panel „Ewaluacja w kulturze” poprowadził prezes honorowy Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego prof. Leszek Korporowicz.
