W okresie wrzesień – grudzień 2022r. PTE będzie realizować badanie w ramach projektu THINK TANK EWALUACYJNY pod nazwą: „Ewaluacja polityk publicznych na poziomie samorządu lokalnego”. Już dziś zapraszamy samorządy do udziału w badaniu i podzielenia się z nami swoimi opiniami.

Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne już od 22 lat podejmuje działania na rzecz budowania kultury ewaluacyjnej w Polsce. Doświadczenia członków i PTE jako organizacji wskazują, że istnieje poważny deficyt w zakresie ewaluacji na poziomie lokalnym w odniesieniu do polityk publicznych. Niskiej aktywności ewaluacyjnej gmin i powiatów towarzyszy brak należytego rozpoznania tego stanu i refleksji nad jego przyczynami. Dostępne są tylko nieliczne, wycinkowe opracowania dotyczące ewaluacji w samorządzie lokalnym i nie oparte na rzetelnym badaniu empirycznym.

Wdrażanie ewaluacji w Polsce skoncentrowało się od początku systemu demokratycznego na poziomie krajowym, a potem również regionalnym i widać wyraźną tego korelację z wdrażaniem funduszy strukturalnych UE. Wdrożenie gwarantowane było odrębnymi przepisami, do których Instytucje Zarządzające musiały się dostosować. Obecnie sytuacja w tym zakresie uległa zmianie i ewaluacja w wielu aspektach funduszy UE już nie jest koniecznością.

Na poziomie samorządu lokalnego ewaluacja była obligatoryjna tylko w zakresie nadzoru pedagogicznego. To również uległo zmianie i dziś szkoły nie mają obowiązku takich ewaluacji przeprowadzać. Weszły za to inne uwarunkowania prawne związane z obszarem rewitalizacji czy strategii rozwoju gminy. W Polsce nie ma jednak ogólnych przepisów regulujących system ewaluacji w administracji publicznej, w tym na poziomie samorządu lokalnego. To, co istnieje dziś odnosi się do wąskiego wycinka polityk publicznych, które również pośrednio warunkowane są projektami i dotacjami zewnętrznymi. Ewaluacja jest bowiem stosowana przede wszystkim do oceny wartości interwencji, a nie przykładowo do podejmowania decyzji ważnych dla gminy i jej mieszkańców.

Kultura ewaluacyjna w Polsce nadal jest niedojrzała. Aktywność ewaluacyjna, szczególnie na poziomie samorządu lokalnego jest niewielka, rozproszona i zorientowana na rozliczanie efektów interwencji, a nie budowanie wartości, wspieranie decyzji i zmian. W tym aspekcie dostrzegamy potrzebę wsparcia jednostek samorządu lokalnego, aby zaczęły traktować ewaluację jako codzienną praktykę na równi z planowaniem i wdrażaniem zadań publicznych. 

W związku z powyższym podjęliśmy się zbadania stanu ewaluacji na poziomie samorządów. Chcemy dzięki badaniu:

• Oszacować skalę aktywności ewaluacyjnej JST;
• Zbadać potencjału ewaluacyjnego gmin i powiatów (zasoby ludzkie, finansowe, techniczne);
• Zidentyfikować bariery i ograniczenia we wdrażaniu ewaluacji na poziomie lokalnym;
• Zbadać sposoby wykorzystania ewaluacji przez gminy i powiaty w procesie ulepszania polityk lokalnych uwzględniając wspieranie procesu partycypacji społecznej i transparentności dzięki funkcji publicznego rozliczania, jakie oferuje udostępnianie raportów ewaluacyjnych społeczności lokalnej.

W rezultacie badania chcemy pokazać aktywność ewaluacyjną JST w Polsce, poprawić ich świadomość nt. roli ewaluacji i korzyści z niej płynących wśród samorządów lokalnych i zaproponowania rozwiązania ułatwiające realizację i wykorzystanie ewaluacji przez JST. 

Badanie kierujemy do wszystkich GMIN I POWIATÓW w Polsce! 

Będzie ono obejmowało zarówno fazę badań ilościowych, jak i jakościowych. W pierwszej kolejności zwrócimy się do gmin i powiatów z zaproszeniem do wypełnienia kwestionariusza ankiety. 

Później przeprowadzimy wywiady indywidulane i grupowe. Na koniec porozmawiamy z ekspertami podczas moderowanego panelu.

Zainteresowane samorządy będą mogły otrzymać raport w wersji drukowanej. Co ważne samorządy, które faktycznie realizują badania ewaluacyjne znajdą się na naszej mapie aktywności ewaluacyjnej JST! 

Zapraszamy do udziału w badaniu!

W razie pytań prosimy o kontakt pod nr tel. 570-785-308 lub na adres mailowy: tt@pte.org.pl

Badanie jest finansowane ze środków Narodowego Instytutu Wolności w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich.

ZESPÓŁ BADAWCZY:

• Dr Zuzanna Teper-Solarz
• Dr tomasz Kupiec
• Dr Jerzy Tutaj
• Dr Krzysztof Piróg
• Monika Bartosiewicz-Niziołek
• Magdalena Urbańska